Των Γιάννη Σεΐτανίδη και Άντριας Γεωργίου
Από απεργιακό κλοιό απειλείται η Κύπρος, αφού τρεις πολυπληθείς κλάδοι εργαζομένων (μπετατζήδες, κυβερνητικοί γιατροί και ξενοδοχοϋπάλληλοι) είτε βρίσκονται σε απεργία είτε ετοιμάζονται να απεργήσουν εντός των επόμενων ημερών, εξέλιξη με απρόβλεπτες επιπτώσεις στην οικονομία.
Χθες απέτυχε άλλη μία προσπάθεια για τερματισμό της απεργίας στο έτοιμο σκυρόδεμα η οποία κλείνει ήδη την τρίτη της εβδομάδα, καθώς και προσπάθεια που έγινε στη Βουλή για να αποτραπεί η 48ωρη απεργία που εξήγγειλαν για τις 26-28 Νοεμβρίου οι γιατροί των δημόσιων νοσηλευτηρίων.
Νέο μέτωπο στα εργασιακά άνοιξε και στα ξενοδοχεία, καθώς καταψηφίσθηκε από τα μέλη του ΠΑΣΥΞΕ η μεσολαβητική πρόταση του Υπουργείου Εργασίας για υπογραφή κλαδικής σύμβασης που έγινε αποδεκτή στις αρχές Νοεμβρίου από όλα τα υπόλοιπα εμπλεκόμενα μέρη
Το έλα να δεις έγινε χθες στην Επιτροπή Υγείας της Βουλής, σε συνεδρία της οποίας συζητήθηκε εκτάκτως το θέμα που προέκυψε μεταξύ ΟΚΥπΥ και των συντεχνιών των γιατρών (ΠΑΣΥΚΙ και ΠΑΣΥΔΥ), με τις τελευταίες να εμμένουν ότι θα βάλουν λουκέτο στα δημόσια νοσηλευτήρια για 48 ώρες την ερχόμενη εβδομάδα, βουλευτές να ζητούν από τον Οργανισμό Κρατικών Υπηρεσιών Υγείας (ΟΚΥπΥ) να καταθέσει μέχρι τη Δευτέρα νέα πρόταση προς τους γιατρούς, ο Οργανισμός να ξεκαθαρίζει ότι κάτι τέτοιο δεν μπορεί να γίνει για τα κίνητρα του 2023, ένεκα της σχετικής συμφωνίας που είχε προηγηθεί, αλλά να είναι πρόθυμος να συζητήσει για το 2024 και τα επόμενα έτη, και τις συντεχνίες των γιατρών (ΠΑΣΥΚΙ, ΠΑΣΥΔΥ) να ξεκαθαρίζουν ότι δεν αποδέχονται τη συμφωνία για τα κίνητρα του 2023 και δεν συζητούν περαιτέρω χωρίς να κλείσει το ζήτημα για το 2023. Υπό αυτές τις συνθήκες, δεν φαίνεται να υπάρχει φως στην άκρη του τούνελ για αποφυγή της εξαγγελθείσας για την ερχόμενη εβδομάδα 48ωρης απεργίας από πλευράς των γιατρών.
Μέχρι τη Δευτέρα…
Αίσθηση προκαλεί το γεγονός ότι βουλευτές (ΑΚΕΛ, ΔΗΣΥ) απηύθυναν έκκληση προς τον ΟΚΥπΥ να καταθέσει νέα πρόταση στις συντεχνίες, καλώντας επί της ουσίας τον Οργανισμό να αθετήσει τη συμφωνία που είχε γίνει τον περασμένο Ιούλιο. Υπενθυμίζεται ότι τον Ιούλιο, όταν και πάλι οι γιατροί απειλούσαν ότι θα κατέλθουν σε 48ωρη απεργία, σε συνάντηση με τον υπουργό Υγείας, Μιχάλη Δαμιανό, συντεχνίες και ΟΚΥπΥ συμφώνησαν όπως αναθέσουν σε ανεξάρτητο ελεγκτικό οίκο τη μελέτη, το αποτέλεσμα της οποίας θα είναι δεσμευτικό και για τις δύο πλευρές. Οι γιατροί ζητούσαν 4,5 εκατ. ευρώ αλλά ο μελετητής κατέληξε ότι το ποσό που πρέπει να λάβουν είναι στα 2,5 εκατ. ευρώ, με τον ΟΚΥπΥ να συμφωνεί και τις συντεχνίες των γιατρών να διαφωνούν. Παίρνοντας επί της ουσίας τη θέση των γιατρών, τόσο ο πρόεδρος της Επιτροπής Υγείας της Βουλής και βουλευτής του ΔΗΣΥ, Ευθύμιος Δίπλαρος, όσο και ο κοινοβουλευτικός εκπρόσωπος του ΑΚΕΛ, Γιώργος Λουκαΐδης, είπαν στον ΟΚΥπΥ να καταθέσει νέα πρόταση στους γιατρούς. Μάλιστα ο κ. Δίπλαρος ζήτησε όπως ο ΟΚΥπΥ καταθέσει νέα πρόταση για το ποσό των οικονομικών κριτηρίων μέχρι τη Δευτέρα.
«Δεν νομιμοποιούμαστε»
Τότε ήταν που ο εκτελεστικός διευθυντής του ΟΚΥπΥ, Κύπρος Σταυρίδης, πήρε τον λόγο και ανέφερε μεταξύ άλλων ότι «δεν νομιμοποιούμαστε να δώσουμε οτιδήποτε περισσότερο από αυτό που λέει ο μελετητής. Η Ελεγκτική Υπηρεσία είναι αυτή τη στιγμή στα γραφεία του ΟΚΥπΥ και ελέγχει τη συμφωνία. Εμείς είμαστε έτοιμοι να δώσουμε στους γιατρούς τα 2,5 εκατομμύρια ευρώ που λέει ο ανεξάρτητος οίκος για το 2023, και είμαστε και έτοιμοι να παρουσιάσουμε πρόταση για το 2024, στη βάση δεδομένων. Πραγματικά, είναι κρίμα για οικονομικές διαφορές να κλείνουμε τα δημόσια νοσηλευτήρια». Παρέμβαση επί της πρότασης του κ. Δίπλαρου και των υπόλοιπων βουλευτών υπήρξε και από τον πρόεδρο του δ.σ. του ΟΚΥπΥ, Μαρίνο Καλλή, ο οποίος είπε: «Εμείς δεσμευτήκαμε σε ένα σχέδιο δράσης, που εγκρίθηκε πρόσφατα από το Υπουργικό Συμβούλιο, με στόχο να υπάρξει η διοικητική αυτονόμηση του Οργανισμού», προσθέτοντας ότι για να επιτευχθεί αυτό θα πρέπει όλες οι δράσεις και τα σχέδια κινήτρων να είναι ευθυγραμμισμένα με αυτόν τον σκοπό που είναι η οικονομική και η διοικητική αυτονόμηση του Οργανισμού. Σημείωσε ότι «είναι ξεκάθαρο ότι το σχέδιο κινήτρων που υπογράψαμε στις 30 Ιουνίου 2020 δεν μπορεί με τα σημερινά δεδομένα να εξυπηρετήσει αυτούς τους σκοπούς».
Επιμένουν στην απεργία
Από πλευράς συντεχνιών, ο πρόεδρος της ΠΑΣΥΚΙ, Σωτήρης Κούμας, τόνισε πως έχει ήδη γίνει προετοιμασία για ολόκληρο το σύστημα υγείας, ώστε να μπορεί να ανταποκριθεί στην απεργία και αν δεν γίνουν αποδεκτά τα αιτήματά τους δεν πρόκειται να κάνουν πίσω. Ο πρόεδρος του Κλάδου Ιατρών της ΠΑΣΥΔΥ, Μωυσής Λάμπρου, σημείωσε πως τα απεργιακά μέτρα ισχύουν, μετά και τις τοποθετήσεις του ΟΚΥπΥ, ωστόσο εάν επανέλθει με νέα πρόταση μέχρι την Κυριακή θα εξετάσουν το ενδεχόμενο αναστολής των απεργιακών μέτρων. Ανέφερε ακόμη ότι «το διακύβευμα στην παρούσα φάση είναι η αξιοπιστία όλων μας», λέγοντας ότι εκείνο που δόθηκε ως διέξοδος από την πλευρά των γιατρών ήταν ότι «ο ΟΚΥπΥ με τον τρόπο που είδε τη μελέτη στο πρώτο κομμάτι είχε δίκαιο και άρα μπορεί να αποδώσει τα λεφτά όπως τα βλέπει με τη δική του νομική πτυχή και, δευτερευόντως, θα μπορούσε να συνάψει μια νέα συμφωνία ούτως ώστε να μπορέσει να συμπληρώσει το υπόλοιπο ποσό με μια προσαρμογή, κάτι που έγινε και τα προηγούμενα χρόνια και είναι και νόμιμο».
Εκτός συνεδρίας
Η συνεδρία πραγματοποιήθηκε σε υψηλούς τόνους, ενώ η ένταση συνεχίστηκε και κατά την έξοδο των καλεσμένων, μεταξύ βουλευτών και καλεσμένων. Μεταξύ άλλων ειπώθηκαν από πλευράς του κ. Δίπλαρου, προς τους εκπροσώπους του ΟΚΥπΥ, οι φράσεις «διαλέξατε στρατόπεδο και θα δείτε τι θα πάθετε τώρα» και «ετραβήσετέ μου το χαλί κάτω από τα πόδια μου». Όλα αυτά παρουσία του υπουργού Υγείας, Μιχάλη Δαμιανού, ο οποίος «έφαγε» πόρτα, καθώς κλήθηκε στη συνεδρία της Επιτροπής για το δεύτερο θέμα που θα συζητούσαν χθες, πήγε νωρίτερα αλλά δεν του επετράπη να παρακολουθήσει τη συζήτηση για το θέμα της απεργίας. Δεν του επετράπη να συμμετέχει σε μια συζήτηση όπου, από πλευράς βουλευτών, αφέθηκαν αιχμές για τους χειρισμούς του Υπουργείου Υγείας επί του θέματος.
Έτοιμο σκυρόδεμα
Άκαρπη πέρασε και η χθεσινή ημέρα στο μέτωπο της απεργίας στον κλάδο παραγωγής έτοιμου σκυροδέματος, με την κινητοποίηση που προκαλεί σοβαρά προβλήματα στην κατασκευαστική βιομηχανία, καθώς εισήλθε στην τρίτη εβδομάδα, να συνεχίζεται χωρίς να φαίνονται στον ορίζοντα σημάδια εκτόνωσης. Αντίθετα, οι δύο πλευρές παρουσιάζονται αμετακίνητες. Οι εργαζόμενοι ζητούν υψηλότερη αποζημίωση της υπερωριακής απασχόλησης, όπως αυτή καταβαλλόταν μέχρι το 2013, και οι εργοδότες αναφέρουν ότι προσφέρουν ένα πολύ ανταγωνιστικό πακέτο αποδοχών. Το Υπουργείο Εργασίας, παρά τις συνεχείς επαφές, δεν κατάφερε να γεφυρώσει την απόσταση.
Ο υπουργός Εργασίας, Γιάννης Παναγιώτου, δεν έκρυψε ότι «η απόσταση μεταξύ των θέσεων είναι μεγάλη και η προσέγγιση, με τα δεδομένα όπως είναι σήμερα διαμορφωμένα, είναι δύσκολη» και απηύθυνε έκκληση και προς τις δυο πλευρές όπως επανεξετάσουν τη στάση τους και κάνουν δεύτερες σκέψεις, οι οποίες ενδεχομένως να είναι υποβοηθητικές για την επαναφορά της ομαλότητας.
Πορεία και ψήφισμα
Η απεργιακή συνέλευση των εργαζομένων αποφάσισε να πραγματοποιήσει σήμερα Παρασκευή, 22/11/2024, συγκέντρωση στην Πλατεία Ελευθερίας και θα ακολουθήσει στις 10.30 π.μ. πορεία με κατάληξη το Υπουργείο Εργασίας, όπου θα επιδοθεί ψήφισμα στον έντιμο υπουργό Εργασίας, Γιάννη Παναγιώτου.
«Επειδή επιχειρείται και πάλι να διαστρεβλωθεί η αλήθεια και να επιρριφθεί η ευθύνη στους εργαζόμενους που απεργούν, για τα προβλήματα που έχουν δημιουργηθεί στον κλάδο των Κατασκευών, θέλουμε να επεξηγήσουμε για ακόμα μια φορά στην κοινή γνώμη ότι η πραγματική αιτία για το πρόβλημα είναι οι εργοδότες στον συγκεκριμένο κλάδο, που παραβιάζουν τα συμφωνηθέντα», αναφέρει ανακοίνωση των συντεχνιών ΣΕΚ, ΠΕΟ και ΔΕΟΚ. Η συμφωνία την οποία επικαλούνται οι συντεχνίες αφορά την επιστροφή στον τρόπο αποζημίωσης των υπερωριών όπως ίσχυε προ του 2013, δηλαδή 1:1,5 τις καθημερινές και 1:2 Σάββατο και Κυριακή. Η υφιστάμενη αποζημίωση υπερωριών ανέρχεται σε 1:1,25 από Δευτέρα έως Σάββατο.
«Μη βιώσιμες απαιτήσεις»
Ο Σύνδεσμος Κατασκευαστών Έτοιμου Σκυροδέματος απέρριψε και χθες, με ανακοίνωσή του, την αυξημένη μορφή αποζημίωσης την οποία θεωρεί μη ρεαλιστική.
Αυτά τα ποσοστά, αναφέρει ο Σύνδεσμος, αντιπροσωπεύουν διπλάσια ή και τριπλάσια αύξηση σε σχέση με τα σημερινά δεδομένα, γεγονός που καθιστά τις απαιτήσεις εντελώς μη βιώσιμες για τις επιχειρήσεις του κλάδου.
Παράλληλα, προστίθεται ότι οι συνδικαλιστικές οργανώσεις βασίζουν τα αιτήματά τους σε μια συλλογική σύμβαση που υπογράφτηκε πριν από περισσότερα από 20 χρόνια, αγνοώντας τις σύγχρονες οικονομικές και κλαδικές πραγματικότητες.
«Αυτή η προσέγγιση απειλεί σοβαρά την ανταγωνιστικότητα και τη βιωσιμότητα του κλάδου», σημειώνεται.
Ο Σύνδεσμος καλεί τις συνδικαλιστικές οργανώσεις «να επιδείξουν υπευθυνότητα και να τερματίσουν άμεσα την απεργία» και προσθέτει ότι «η επιμονή σε μη ρεαλιστικές απαιτήσεις θέτει σε κίνδυνο όχι μόνο τον κλάδο, αλλά και την ευρύτερη οικονομία και κοινωνία της Κύπρου».
Ο Σύνδεσμος παραθέτει και στοιχεία για τα επίπεδα αμοιβών στον κλάδο, τα οποία χαρακτηρίζει ως από τα υψηλότερα στη χώρα. Ο βασικός μηνιαίος μισθός, βάσει της ισχύουσας σύμβασης, ξεκινά από €2.015 μικτά (δηλαδή €465,5 την εβδομάδα × 4,33 εβδομάδες) και με τα επιδόματα υπερωριών, οι μηνιαίες αποδοχές μπορούν να φτάσουν έως και €3.700.
«Αυτό σημαίνει ότι οι μισθοί στον κλάδο είναι τουλάχιστον διπλάσιοι από τον κατώτατο μισθό των €1.000 που έχει ορίσει η κυβέρνηση, γεγονός που υπογραμμίζει την ανταγωνιστικότητα του υφιστάμενου παυκέτου αποδοχών», προσθέτει.
Παρά τα ήδη υψηλά επίπεδα αμοιβών, σύμφωνα με τον Σύνδεσμο, «οι συνδικαλιστικές οργανώσεις απαιτούν υπερβολικές αυξήσεις στις απολαβές, ζητώντας αυξήσεις άνω του 17%» και «την ίδια στιγμή, σε άλλους κλάδους οι αυξήσεις κυμαίνονται στο 7-8%».
Ο Σύνδεσμος Κατασκευαστών Έτοιμου Σκυροδέματος αναφέρει ότι «αυτή η απαίτηση ξεπερνά κατά πολύ την ήδη γενναιόδωρη προσφορά αύξησης περίπου 13% που έχει αποδεχθεί υπό όρους, δείχνοντας διάθεση συνεργασίας και εξεύρεσης λύσης.
Ο Σύνδεσμος προειδοποιεί ότι «η περαιτέρω αύξηση στο κόστος εργασίας θα εκτινάξει το κατασκευαστικό κόστος, οδηγώντας σε υψηλότερες τιμές στη στέγαση. Αυτό θα επιφέρει σοβαρές κοινωνικές και οικονομικές επιπτώσεις, επιβαρύνοντας κυρίως τους πιο ευάλωτους πολίτες».
Απορρίπτουν
Στην αντίπερα όχθη, ο γ.γ. της Συντεχνίας Οικοδόμων ΠΕΟ, Μιχάλης Παπανικολάου, ζήτησε από «αυτούς που πιέζουν τους εργαζόμενους και τους κατηγορούν ότι δημιουργούν προβλήματα στην οικονομία να καλέσουν αυτούς που παραβιάζουν τα συμφωνηθέντα -και είναι λίγοι στον αριθμό- να υπογράψουν τη συμφωνία και αυτό που είναι δεσμευμένοι, και (τότε) οι εργασίες αρχίζουν αμέσως».
«Το κυριότερο από τα αιτήματά μας είναι η αποζημίωση της υπερωριακής απασχόλησης των εργαζομένων, στη βάση του άρθρου το οποίο υφίσταται στην παγκύπρια συλλογική σύμβαση του κλάδου», είπε από την πλευρά του ο γ.γ. της ΟΟΙΜΣΕΚ-ΣΕΚ, Στέλιος Τσιαπουτής.
Ο γ.γ. της συντεχνίας Οικοδόμων της ΔΕΟΚ, Στέλιος Ευστρατίου, σημειώνει ότι η εργοδοτική πλευρά «έπρεπε να επιστρέψει πίσω αυτό που χάρισαν στους εργοδότες οι εργαζόμενοι, το 2013, με την οικονομική κρίση, και να στηρίξουν και τις εταιρείες και να στηριχτούν και οι εργαζόμενοι».
Απέρριψε ο ΠΑΣΥΞΕ την κλαδική σύμβαση
Ένα από τα δύσκολα μέτωπα στις εργασιακές σχέσεις που φαίνονταν να είχε κλείσει ήταν αυτό στον ξενοδοχειακό τομέα, αλλά υπήρξε ανατροπή, προσθέτοντας έναν ακόμη πονοκέφαλο στην κυβέρνηση που βλέπει να εξελίσσεται μια αναταραχή στις εργασιακές σχέσεις.
Στις αρχές Νοεμβρίου, μετά από ένα μπαράζ επαφών, οι σύνδεσμοι των ξενοδόχων και οι συντεχνίες κατέληξαν σε μια κατ' αρχήν συμφωνία επί της μεσολοβατικής πρότασης του Υπουργείου Εργασίας. Η συμφωνία υπογράφηκε κατ' αρχήν από τους επικεφαλής των εργοδοτικών συνδέσμων ΣΤΕΚ και ΠΑΣΥΞΕ και των συνδικαλιστικών οργανώσεων ΟΥΞΕΚΑ - ΣΕΚ και ΣΥΞΚΑ - ΠΕΟ. Θα ακολουθούσε επικύρωση στο πλαίσιο των προβλεπόμενων εσωτερικών διαδικασιών των κοινωνικων εταίρων. Τα μέλη του ΠΑΣΥΞΕ απέρριψαν τη συμφωνία.
«Η θετική κατάληξη της συλλογικής διαπραγμάτευσης αποτελεί κοινή επιτυχία των εργαζομένων, των εργοδοτών και της Πολιτείας, διασφαλίζοντας συνθήκες ομαλότητας και σταθερότητας για την ανάπτυξη της οικονομίας και την ευημερία της κοινωνίας», είχε αναφέρει σε γραπτή δήλωσή του ο υπουργός Εργασίας και Κοινωνικών Ασφαλίσεων, Γιάννης Παναγιώτου.
Η κατ' αρχήν συμφωνία προβλέπει ότι στους κανονισμούς περί εργοδοτουμένων σε ξενοδοχεία θα προστεθεί πρόνοια για την καταβολή του 13ου μισθού, ρύθμιση που φαίνεται να προκαλεί την αντίδραση των ξενοδόχων που απέρριψαν τη νέα σύμβαση.
